X.25

Το πρώτο βήμα !

Ο Νίκος Μαλαγαρδής και η ομάδα του στην ΓΓΕΤ του ΥΒΕΤ (επί υπουργού κ. Θ. Λιάνη) είχε αποκτήσει από την Sofragem A.E τον κάτωθι εξοπλισμό: 1 switch X.25 TELEFILE, 2 PAD TELEFILE, 1 motorola 68000 TELMAT SM90 UNIX workstation, 10 baseband modems ALCATEL, 2 τερματικά vt100 (qume).

Τελείως τυχαία είχα δει στις Ειδήσεις (9/86) από την ΕΡΤ την επίδειξη του εξοπλισμού δηλ. την λειτουργία του packet-switching και της εφαρμογής remote-login. To ένα τερματικό qume βρισκόταν στο wide-area network στο άλλο άκρο της τετρασύρματης γραμμής - Μ.1020 από τον ΟΤΕ, πιθανά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ιλίσσια). Ο κόμβος TELEFILE στο δωμάτειο 'Αριάδνη' στο τέταρτο όροφο του Υπουργείου στο Σύνταγμα, δεν είχε ιδιαίτερο ρόλο μια και δίπλα του ήταν το PAD - Packet Assember Disassembler (TIP στην εποχή του APRANET - Terminal Interface Processor), μια ασύγχρονη πόρτα του PAD σειριακά (RS-232) πάνω σε μια παρόμοια του UNIX SM90 σε reverse διάταξη για να προσφέρει login στις άλλες πόρτες του PAD. Μία από αυτές είχε συνδεδεμένο το μπλε Alcatel baseband modem της Μ.1020. Το άλλο άκρο της τελευταίας στο έταιρο μπλέ Alcatel που μετέτρεπε το αναλογικό σήμα του ΟΤΕ σε ψηφιακό για χάρη του τερματικού σταθμού Qume. H πράσινη οθόνη του τελεταίου να δείχνει το τρεμουλιαστό (λόγω ΤV) Login: σαν αποτέλεσμα της εντολής-κλήσης call 11111112 (#) που έφτανε μέσω ΟΤΕ στο PAD σαν ASCII stream στην πόρτα 11 και διαμέσου πακετοποίησης/αποπακετοποίησης να βγεί από τη πόρτα 12 για να μπεί στο σειριακό της μηχανής TELMAT SM90.

Πέρα από τον εξοπλισμό ο Νίκος Μαλαγαρδής είχε δικτυωθεί (!) με πανεπιστήμια (Μετσόβιο Πρωτονοτάριος, Καποδιστριακό Φιλοκύπρου καθώς και με τον ΟΤΕ (Πιπερίδης, Τζωρτζίνης) και τον Δημόκριτο (Κόντος, Αρβυλιας, Εξαρχος) και το ΕΙΕ. Τα Πανεπιστήμια είχαν στείλει φοιτητές για βοήθεια στο πρόγραμμα ΑΡΙΑΔΝΗ, τους Β.Σγαρδώνη, Θ.Δρίγκα και Δ.Μουζάκη.


Ο Γιώργος Σταθάκης (Παν.Κρήτης) μέσω του συνεργάτη του Γιάννη Βενέρη ήταν το ΄βίσμα' για να εμπλακώ στο ΑΡΙΑΔΝΗ και να δώ τον εξοπλισμό σε διάταξη δωματίου στον τέταρτο όροφο του Υπουργείου Βιομηχανίας-Ερευνας-Τεχνολογίας στο Σύνταγμα, μετά από ακρόαση και παράδοση βιογραφικού στον Νίκο Μαλαγαρδή.


Αργότερα συνάντησα τον αντιπρόσωπο της TELEFILE ο οποίος ήταν καθοδόν προς Ισραήλ και σταμάτησε για να διερευνήσει τη πιθανότητα μιας μικρής πώλησης γιατί τον είχα συμβουλευτεί για επέκταση του εξοπλισμού. (^)
Μια και το κτίριο στην Αρχελάου 28 δεν ήταν έτοιμο (τη προηγούμενη βδομάδα είχα θάψει μια νεκρή γάτα από το υπόγειο μαζί με τον εργάτη που έκανε τις επιδιορθώσεις) συνάντησα τον αντιπρόσωπο σε παρακείμενη καφετέρια στο Παγκράτι. Η πρώτη τοπολογία και διάταξη εξοπλισμού για πολυκομβικό ΑΡΙΑΔΝΗ σχεδιάστηκε εκεί και απο αυτόν.

Στην επόμενη συνάντηση προσκάλεσα και τον Θ. Δρίγκα.



Έτσι ήρθαν τα πράγματα που το 1987 στο Κέντρο δικτύου του ΟΤΕ μαζί με τον Σταύρο Μπινιέτογλου σύνδεσα το PAD -Packet Assember Disassembler - πάνω στην 9.6 γραμμή από το Χ.25 του Γαλλικού δικτύου NTI (αργότερα Transpac). Παίζοντας με τις παραμέτρους του PAD, o Σταύρος μου εξήγησε ότι το ίδιο έκανε και ο ίδιος αλλά στέλνοντας μια κασέτα με τον διπλωματικό σάκο αεροπορικώς στο Παρίσι. Φυσικά το δικό του PAD μια ντουλάπα 2 μέτρα και βάρος μισό τόνο δεν έμπαινε παραμάσχαλα. Ονομάζετο x.25-concetrator και είχε την δυνατότητα να μοιράζει και σύγχρονες γραμμές πέρα από τις κλασσικές ασύγχρονες για τερματικά. Μια τέτοια σύγχρονη Μ.1020 στα 9.6 bps παραδόθηκε σε χρόνο ρεκόρ για τον ΟΤΕ (λόγω προτεταιότητας στο ΑΡΙΑΔΝΗ) στην νέα βάση του προγράμματος στην οδό ΑΡΧΕΛΑΟΥ στο Παγκράτι.

Μερικές μέρες μετά την παράδοση της σύγχρονης Μ.1020 στα 9.6 στην ΑΡΧΕΛΑΟΥ είδα το πρώτο μεταγωγημένο πακέτο του διεθνούς δικτύου Χ.25 στην Ελλάδα. Αυτό ήταν το πρώτο επίτευγμα του TELEFILE switch. Η πιό συγκινητική στιγμή για μένα. Υπήρχε το HELPAK(αργότερα Hellaspac) του ΟΤΕ βέβαια αλλά στηριζόταν στον πλησιέστερο κόμβο για μεταγωγή και αυτός δεν ήταν στην Ελλάδα αλλά στην Γαλλία. Η ΑΡΙΑΔΝΗ υλοποίησε το πρώτο πλήρες packet-switching στην Ελλάδα (+).

Σε παγκόσμιο επίπεδο το Χ.25 άφησε ιστορία:

Ετσι πως πήγαν τα πράγματα σύμφωνα με τα λεγόμενα του V.CERF τα ευρωπαϊκά PTT οδήγησαν στο μεγάλο σχίσμα. Οι Ευρωπαίοι επέλεξαν μόνο CONNECTION-SERVICE απορρίπτοντας το DATAGRAM-SERVICE που επεδίωκαν οι Αμερικάνοι. Ετσι αν και το αρχικό Χ.25 θα έπαιζε το ρόλο του παγκόσμιου στάνταρ, η Ευρωπαϊκή βιομηχανία διάλεξε το δρόμο της απομόνωσης στο όνομα της αδυναμίας να ανταγωνιστεί στο νέο πεδίο του Ψηφιακού κόσμου. Οι κόμβοι TIMPLEX που δοκίμασε το ΑΡΙΑΔΝΗ το 1988 από την εταιρεία DATAPLEX (Ψημιχάκης, Κακομύτας) προσέφεραν και τα δύο είδη packet-switching.


Συμμετέχοντας στο στήσιμο του RIPE (ενός από τα τρία κέντρα συντονισμού του παγκόσμιου διαδικτύου), προσπαθόντας να πιάσω γνωριμία με τον Kees Neggers του Ολλανδικού ΑΡΙΑΔΝΗ με το όνομα SURFNET (γύρω στο 1990) του μίλησα για τις κακές επιλογές μας με το Χ.25 σαν νεοφώτιστος πλέον στον κόσμο του TCP/IP. Προς μεγάλη μου έκπληξη πήρα την απάντηση 'όλοι μας από το Χ.25 αρχίσαμε Γιάννη'. Τότε πήρα μια γεύση της λογικής που προσέφερε η νέα εποχή των δικτύων υπολογιστών, τις ευκαιρίες στην καινοτομία γιατί όπως αρχίσαμε εμείς έτσι ξεκίνησαν άλλοι που τώρα ήταν πολύ μπροστά.

Γιατί δημιουργούνται συνεχώς νέα Τοφλεριανά κύματα, οπότε κάτι καινούργιο θα πετύχεις αν μπεις σε κάποιο κύμα που θα σε φέρει στο επόμενο, δεν είναι αργά ποτέ.

Ακόμη και ο L. Roberts ο δημιουργός του ARPANET, του πρώτου δικτύου packet-switching στον κόσμο άφησε το πόστο του στην έρευνα για να φτιάξει το ΤΥΜΝΕΤ το πρώτο εμπορικό Χ.25. Αργότερα έμαθα και για το CSNET X.25, δίκτυο σταθμός για τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ.

Ηταν το Χ.25 του COSINE-IXI, του πρώτου Ευρωπαϊκου backbone για την Έρευνα που μας έδωσε πρόσβαση στο high speed internet. Από το Ευρωπαϊκο DANTE, ομπρέλα των Εθνικών Δικτύων Έρευνας (δες ΕΔΕΤ στην Ελλάδα, μη περιμένεις να δείς αναφορά σε μας) πέρνουμε μερικά στοιχεία ιστορίας. Είχαμε IP over IXI μέχρι το Λονδίνο και από 'κει στο Goddard Flight Center της NASA μέσω της FAT-PIPE των 512 Kbps που στήριζε τα πειράματα για packet-video του UCL (University College London).

Το Ελληνικό UUCP δίκτυο (Σ.ΑΛΕΞΙΟΥ), o κόμβος του ΕUNET στο Ηράκλειο με το όνομα ARIADNE και με τις μπανγκ στυλ διευθύνσεις

mcvax!ariadne!alexiou

χρησιμοποίησε επίσης το Χ.25 του COSINE-IXI για να βγει στο Αμστερνταμ, όδευση που προσέφερε το ΑΡΙΑΔΝΗ σαν Εθνικό Δίκτυο Έρευνας.

Πόσο μακρυά με πάει το Χ.25 !

ήταν αυτός ο κόμβος ARIADNE στο Ηράκλειο που με έκανε να διαλέξω το όνομα ARIADNE-T (δηλαδή να προσθέσω την ελάχιστη τροποποίηση -Τ) σαν DNS ονοματοδοσία για να αποφύγω μια πιθανή σύγκρουση με το UUCP που έκανε κάποια σύγκλιση με τους μηχανισμούς του internet και δεν γνώριζα πως έχουν ακριβώς τα θέματα.

Η κυρίαρχη ανάμνηση που έχω από την εμπειρία με το Χ.25 (όπως το υλοποίησαν τα Ευρωπαϊκα PTT) είναι ότι δεν επέτρεπε ουσιαστική αντίληψη των δυνατοτήτων του Computer Network (δίκτυα υπολογιστών).

Εμπόδιο ήταν ο κεντρικός έλεγχος που επιβάλει το CONNECTION-SERVICE του X.25. Ο πειραματισμός με αυτό δημιουργεί μια γνώση που αδυνατεί να αντιληφτεί την 'ελευθερία - peering' που προσφέρει το αποκεντρωμένο internet με το DATAGRAM-SERVICE. Στο δεύτερο ο δρόμος είναι ελεύθερος (όπως τον προσδιόρισε ο R.Stallman) για κάθε συνεισφορά και κάθε επίτευγμα, εντός του πλαισίου των στάνταρ και κανόνων της Κοινότητας. Αλλο IETF άλλο ISO/CCITT.

Ετσι οι μηχανικοί δικτύων ερίζουν για το ποιά πρωτόκολλα είναι αρτιότερα. Ομως είναι σαφές ότι η καινοτομία ανθίζει σε ελεύθερο τεχνολογικό περιβάλλον έτσι ο δρόμος του χωρισμού με το Χ.25 όπως και με το OSI γενικότερα δεν άργησε να φανεί και σε μένα. Η αποκέντρωση επιτρέπει την καινοτομία ενώ ο κεντρικός έλεγχος την αποτρέπει. Μια σύγκριση της πορείας των δικτύων εποχής PTT και αυτών εποχής ISP αποδεικνύει αυτή τη τοποθέτηση, νομίζω.

Αργότερα έμαθα ότι η ΑΤΤ (υπέρμαχος του κεντρικού ελέγχου) αρνήθηκε στο ARPA του Υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ να υλοποιήσει ένα αποκεντρωμένο δίκτυο για προφανείς λόγους (απώλεια ελέγχου = απώλεια μονοπωλιακής τιμολόγησης). Έτσι καθυστέρησε η υλοποίηση του αποκεντρωμένου δικτύου από τους υπέρμαχους του 'κεντρικού' ελέγχου, εντός του πυρήνα της ίδιας της εξέλιξης. Αρχικά "TCP" σήμαινε "Transfer Control Protocol" δηλαδή μεταφορά ελέγχου από το κλασσικό κέντρο της τηλεπικοινωνίας στα συνδρομητικά άκρα. Δεν γνωρίζω το γιατί άλλαξε σε "Transmission Control Protocol" που έχουμε σήμερα.


(+) ήμουν αυτός που παρέλαβε τον εξοπλισμό επίσημα, το 1988 νομίζω για να ολοκληρωθούν οι πληρωμές. Η επιτροπή της ΓΓΕΤ που έκανε έλεγχο ήταν ο κ. Πρωτονοτάριος (καθ.ΕΜΠ), ο κ.Κοζάτσας και ο κ. Δημάκος από την ΓΓΕΤ. Οι μεταπτυχιακοί κ. Γ.Στασινόπουλος και κ. Σ. Συκάς από τον ομάδα του κ. Πρωτονοτάριου συνεργάτηκαν στην τεχνική αξιολόγηση του εξοπλισμού. Συνεργασία υπήρχε επίσης και με άλλα στελέχη του ΟΤΕ για το ΑΡΙΑΔΝΗ, θα κοιτάξω παλιές σημειώσεις και θα επανέλθω.


(#) ένας αριθμός σύμφωνα με το στάνταρ Χ.121 και την αριθμοδότηση από CCITT για Δημόσια Δίκτυα. Στη περίπτωση της αναφερόμενης επίδειξης υπήρχε η ελευθερία του Ιδιωτικού Δικτύου, οπότε το 11111112 ήταν επιλογή του Άγγλου μηχανικού.


(^) αυτή ήταν μια σωτήρια επαφή γιατί αργότερα το 1988 ο μοναδικός κόμβος Χ.25 κάηκε (ναι το ρεύμα στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ προξενεί απίστευτες βλάβες αλλά στου κουφού ....) και το Εθνικό Δίκτυο Ερευνας - ΑΡΙΑΔΝΗ έμεινε από κόμβο.


ΓΛΩΣΣΑΡΙ

ΓΓΕΤ - Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας κάτι σαν αντίστοιχo του ARPA (με πολύ φαντασία)

ΥΒΕΤ - Υπουργείο Ανάπτυξης σήμερα, τότε ήταν Βιομηχανίας Ερευνας ΤΕχνολογίας

Μ.1020 - ζεύγος χαλκού, 2-σύρματη/4-σύρματη γραμμή νοικιαζόμενη από ΟΤΕ, αφόρτιστη

ΑΡΧΕΛΑΟΥ 28 ΠΑΓΚΡΑΤΙ - Ενοικιαζόμενο κτίριο, έδρα του ΑΡΙΑΔΝΗ το 1987, γίνεται αναφορά γιατί χάραξε το δρόμο που πήρε το Εθνικό Δίκτυο Ερευνας Τεχνολογίας ΕΔΕΤ
τουλάχιστο 10 χρόνια πριν, παράδειγμα πρωτοπόρο τόσο στη βασική "ιδέα" όσο και σαν σχέδιο δράσης.

HELPAK - Δίκτυο (τεχνολογίας) μεταγωγής πακέτου του ΟΤΕ σε λειτουργία το 1984 (ημι-τελές), γαλλική τεχνολογία τύπου mainframe.

TELEFILE - Αμερικάνικος κατασκευαστής κόμβων Χ.25, τεχνολογία VME, χαμηλού κόστους και διαστάσεων.

TIMPLEX - Αμερικάνικος κατασκευαστής κόμβων Χ.25, είχαν προωθημένα χαρακτηριστικά και έκδοση του Χ.25 με Datagram facility, καθοριστικό στοιχείο αποκεντρωμένου δικτύου. Έκανα δοκιμές με κόμβο που
παραχώρησε η εταιρεία Dataplex.

HELLASPAC - Πλήρες Δίκτυο Μεταγωγής Πακέτου του ΟΤΕ, Ισπανικής τεχνολογίας (TELEFONICA) σε λειτουργία το 1989/90. Ξεκίνησε προσπάθεια να τρέξει το Αριάδνη σαν υπο-δίκτυο του HELLASPAC
αλλά απέτυχε και η ανάθεση από τον ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ στον ΟΤΕ ακυρώθηκε.

IXI - International X.25 Interconnection, πολυ-εθνικό δίκτυο-κορμού για Ερευνα/Εκπαίδευση από την ΕΕ με ενοικιαζόμενες γραμμές από τους ΟΤΕ της Ευρώπης (μετά από ισχυρές πολιτικές πιέσεις για
άνοιγμα του τομέα Δικτύων που ήταν σε μονοπωλιακό έλεγχο από αυτούς). Για να βάλω τα μπλε μόντεμ έπρεπε να τα πιστοποιήσει ο ΟΤΕ. Είχα προσκομίσει το 1987 ένα τέτοιο μόντεμ baseband στα εργαστήρια του
ΟΤΕ στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Το 1997 έπαιξα ΑΤΜ οver Satellite και video-conference στον ίδιο χώρο με την βοήθεια του κ. Χάγιερ που έτρεχε τον δορυφορικό σταθμό εκεί στα 8Mbps.

BACKBONE - δίκτυο κορμού, ένας τύπος δικτύου όπως λέμε LAN, MAN, WAN που αφορά διασύνδεση άλλων δικτύων, το κύριο χαρακτηριστικό του, απαραίτητο σε μη-μονοπωλιακά περιβάλλοντα.

COSINE - Cooperation for Open Systems In Europe, Το πρώτο πρόγραμμα της ΕΕ για τα Δίκτυα Ερευνας/Εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση , το COSINE-IXI αργότερα έγινε EUROPANET, μετά DANTE, σήμερα λέγεται GEANT.

UUCP - Unix-to-Unix-CoPy, δικτυακό λογισμικό για σύνδεση υπολογιστών αρχικά μέσω τηλεφωνικού δικτύου των οργανισμών PTT, αργότερα μέσω X.25 και τέλος μέσω Internet (tcp/ip).

PTT - Poste Telegramme Telephone, οργανισμοί εθνικά μονοπώλια

ΑΤ&Τ - American Telephone and Telegraph